برزرود» روستای ابیانه » آتشکده هارپاک (هِرپَک)
در مسیر کوچه اصلی ابیانه که از دروازه بالا تا دروازه پایین امتداد دارد چهار تا از گذرگاههای سرپوشیده که سبات (سابات) نامیده میشوند و اولین آنها سباتی است که آتشکده در آن قرار دارد. این بنا در 3 طبقه ساخته شده که دارای چهار طاقی است و از سنگ لاشه و گچ ساخته شده است.
در گویش ابیانه هِر به معنی زیر و پَک به معنی پله است.
اما عدهای دیگر این نام را به هارپاک که از چهرههای بزرگ و برتر در تاریخ هخامنشی و ماد است نسبت می دهند.در هیچ نقطه ای از ایران آتشکده ای به این نام وجود ندارد اما دلیل وجود داشتن این آتشکده با این نام را در ابیانه را می توان پایبند بودن مردم این خطه به سنتهایشان دانست.
داستان هارپاک از این قرار است:
هوخشتره ( شاه ماد ) پس از نابود کردن آشور به سال 612 ق.م و ایجاد امپراطوری ماد ثروت بزرگی برای فرزندش به ارث گذاشت.اما فرزند وی به جای محافظت از این ارزش ها به ظلم کردن و عیاشی پرداخت. شبی خواب دید که از شکم دخترش ( ماندانا ) چشمه ای جوشید که سراسر آسیا را در بر گرفت. تعبیر خواب او چنین بود که دختر او ماندانا پسری به دنیا خواهد آورد که سلطنت را از وی خواهد گرفت.شاه ماد ماندانا را به کمبوجیه _که مردی نجیب بود_ داد به امید اینکه از وی فرزندی آرام و نجیب مانند خودش به دنیا خواهد آمد.
ماندانا کورش را به دنیا آورد و دوباره خواب پادشاه به گونه ای دیگر تکرار شد و این شاه کوروش را به هارپاک _وزیر خود_ سپرد تا کورش را نابود سازد و هارپاک نیز از کشتن این کودک صرفنظر کرد و او را به چوپان دربار (مهرداد ) سپرد و این طفل در قصر پدرش بزرگ شد.سرانجام روزی شاه ماد فرزند ماندانا را شناخت و درصدد انتقام گرفتن از هارپاک برآمد و تا آنجا که دستور داد پسر وی را کشتند و در یک مهمانی گوشت بدن پسر به خورد پدر دادند.هارپاک با این وجود که از ماجرا با خبر شده بود ولی سکوت کرد.هنگامی که کورش در پارس دست به قیام زد شاه ماد هارپاک را به فرماندهی سپاه برای سرکوب کردن کورش برگزید و هارپاک نیز فرصت را غنیمت شمرد و در اولین فرصت سپاه را تسلیم کورش نمود و کورش نیز پایتخت ماد را فتح کرد و سلسله ماد منقرض شد و کورش به پاس بزرگواری هارپاک دستور داد تا در جای جای ایران آتشکده هایی را به نام هارپاک بنا کنند.که یکی از انها احتمالا آتشکده ابیانه است.
منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی